|บทความ-เนื้อหา |

 
  การผลิตภาพถ่ายขาวดำจากฟิล์ม

  1 การถ่ายภาพ     2 การล้างฟิล์ม     
3 การอัดภาพขาว-ดำ

 

 

 

   การอัดภาพขาว-ดำ

     จำเป็นต้องมี ห้องมืดปฎิบัติงาน   อุปกรณ์เครื่องมือ  กระดาษไวแสง  น้ำยาเคมี  

 

     ขั้นตอนการอัดภาพขาวดำ

   1 เตรียมฟิล์ม                     เลือกรูปที่จะอัด จากฟิล์มเนกกาทีฟ

   2 เตรียมกระดาษ                : เลือกกระดาษ  ชนิดและขนาดภาพที่ต้องการ

                                           -ขนาดของกระดาษ เช่น  3x5,5x7,8x10,12x18,20x24 นิ้ว

                                            โดยขึ้นกับ เครื่องอัดภาพและ ขนาดของหน้าเลนส์ด้วย 

                                           -เนื้อกระดาษ มีหลายแบบ  เช่น ด้าน ชนิดมัน  บาง หนา โดยดูจากเบอร์รหัส 

                                             ของกระดาษแต่ละยี่ห้อ

   3 ผสมน้ำยาเคมี                 : เลือกชนิดสูตรของน้ำยา   ผสมเตรียมน้ำยา  เตรียมให้พร้อม 

                                           โดยปกติจะมีน้ำยาพื้นฐานอยู่ 3 ชนิด   คือ

                                          1 น้ำยาสร้างภาพ (deverloper)  เช่น 

                                          2 น้ำยาหยุดภาพ (stop bath)   

                                          3 น้ำยาคงสภาพ (fixer)

                       

   4 เตรียมเครื่องมืออุปกรณ์     : เซ็ทเครื่องหัวอัดและเช็คทดสอบระบบไฟ    เช็คระบบกลไล เช็คเลนส์หัวอัด  นาฬิกาตั้งเวลา(Enlarger timer)

                                           ปรับโฟกัส ปรับขนาดภาพ ปรับแสง   ผสมน้ำยาเคมีเทบรรจุไว้ในถาดจัดวางในตำแหน่งที่ทำงานได้เหมาะสม

   5 ดำเนินการตามขั้นตอนการอัดภาพ  

 

   สิ่งที่จำเป็นและ อุปกรณ์เบื้องต้น สำหรับการทำอัดภาพขาว-ดำ

   1  มีสถานที่ ห้องมืดสนิท  อากาศถ่ายเทได้สะดวก สำหรับปฏิบัติงาน

   2 เครื่องอัดขยายภาพ (Enlarger)

         ภาพตัวอย่างเครื่องอัดขยายภาพ รุ่นต่างๆ

       

    
 

  3  ขนาดเลนท์สำหรับอัดขยาย ( Enlarger Lens)

        
      เครื่องอัดรุ่นเก่าๆบางรุ่นมีขนาดเม้าท์เลนส์ เกลียวขนาดต่างกัน
             ตัวอย่างเลนส์ ภาพนี้ค่า F=60 mm    

 

  4  ไฟเซฟไลท์  (self light) เป็นโคมไฟฟ้าส่องสว่างสีแดงกำลังต่ำ ขณะทำงานให้ห้องมึด

          
     
 โคมไฟฟ้าเซฟไลท์ selflight ไฟฟ้าส่องสว่างวัตต์ต่ำสีแดงใช้ทำงานในห้องมืด

  5   ที่ทับกระดาษอัดภาพ (อีเซล)

     

  6  นาฬิกาตั้งเวลา  (Enlarger Timer)

         

  7  นาฬิกา สำหรับจับเวลาการแช่กระดาษกับน้ำยา

  8   น้ำยาเคมีพื้นฐานประกอบด้วย น้ำยาสร้างภาพ น้ำยาหยุดภาพ  น้ำยาคงสภาพ   

        ขวดแก้วทึบแสงบรรจุน้ำยาเคมี

   9  ถาดน้ำยา ทรงสี่เหลี่ยม สำหรับใส่น้ำยาล้างภาพ ขนาดเหมาะสม กับ ขนาดกระดาษที่จะอัดภาพจำนวน 4 ถาด

  10 ปากคีมกระดาษ  

                

11  อุปกรณ์ทำความสะอาด  ลูกยางเป่าฝุ่น สำหรับเป่าฝุ่นผงที่เนื้อฟิล์ม    กระจก  กระดาษและน้ำยาเช็ดเลนส์

 12  ผ้าสะอาดเช็ดมือ  

 13  ถุงมือยาง

 14  กล่องไฟส่องดูฟิล์ม ( box light ) และ เลนส์ขยายสำหรับดูเนื้อฟิล์ม

               

 

15 กระดาษอัดภาพขาวดำ : การเก็บรักษาไว้ในซองถุงมิดชิด กระดาษห้ามโดนแสง

      
        ตัวอย่างกระดาษอัดภาพขาวดำ ชนิดและขนาดต่างๆ

 

17 อุปกรณ์เสริมอื่นๆ เช่น  dogging , burning

       
     ใช้สำหรับการทำ
dogging สำหรับบังแสงเพื่อลดเวลาฉายแสงเฉพาะส่วนของภาพ

      
     ฟิลเตอร์สีเพื่อเพิ่มลดคอนทราส

17  เครื่องวัดค่าแสงสำหรับอัดภาพ

      

16  ก็อกน้ำสะอาด  อ่างน้ำ สำหรับไหลรินผ่านกระดาษอัดภาพ

 

ขั้นตอนการอัดภาพ

 

 

 

 รูปตัวอย่างเครื่องหัวอัดภาพขาวดำ

 

 โดยหลักการพื้นฐานหลักๆ เบื้องต้น

  1 ดูว่ามีช่องใส่ฟิล์ม ว่าเป็นใช้กับฟิล์มขนาด

    135 หรือ 120

  2 ดูขนาดค่า F ของเลนส์  

  3 เช็คกลไกตัวปรับสูงต่ำของหัวอัด เพื่อขยายหรือย่อ รูปภาพ

  4  เช็คกลไกลปรับโฟกัสของเลนส์

 

 

 

 

  นาฬิกาตั้งเวลา (Enlarger Timer)  ใช้ตั้งเวลาฉายแสง

  ต่ออยู่ระหว่างปลั๊กไฟฟ้ากับเครื่องอัดภาพ 

  ทำหน้าที่ตัดไฟฟ้า ตามเวลาฉายแสงที่ตั้งค่าไว้

 

 

 ดูฟิล์มเนกกาทีฟ  เลือกรูป ที่จะอัดขยายภาพ
 
 เตรียมกระดาษอัดภาพ
 

 

 ทดสอบ ติดตั้ง จัดวางและเครื่องมืออุปกรณ์ 

  ในสภาพพร้อมใช้งานอย่างสะดวกกับการปฎิบัติงาน  

 

 

 

 

 

  ตรวจสอบการทำงาน เครื่องอัดภาพขาวดำ

  - เลนส์     :ขนาดค่า F ของเลนส์

 - ระบบไฟฟ้า  : หลอดไฟฟ้าส่องสว่างเครื่องฉาย สวิทช์ไฟฟ้า

 - ระบบกลไกล  : การเคลื่อนขึ้นลงของหัวอัด และ การปรับโฟกัส

 

 

   ถอดเลนส์จากเครื่องอัดภาพ  มาตรวจเช็คดูเบื้องต้น

    ค่าคุณสมบัติที่สำคัญ 2 ค่าคือ

   1 ขนาด F ของเลนส์ เช่น 50 , 60,75 ,105 mmจะเป็นค่าคงที่ 

    โดยขนาดเลนส์ต้องเหมาะสมกับขนาดฟิล์มที่ใช้อัด

     เพราะ มีผลกับขนาดของภาพที่ต้องการ

    2 ค่าขนาดรูรับแสงกว้างสุดของเลนส์  เช่น 2.8 ,3.5,4.5

       ลองหมุนปรับวงแหวนดู ค่าตัวเล็กมากรูรับแสงจะเล็กลง

        ค่านี้สัมพันธ์ กับเวลาที่ฉายแสงลงบนภาพ

    

 

 

 เปิดรูรับแสงเลนส์ให้กว้างสุด และส่องเลนส์

 ผ่านไปด้านแสงสว่าง  และด้านที่แสงส่องลงมา  ขยับดูมุมต่างๆ     

 ถ้ามีคราบฝุ่น หรือ รา เป่า เช็ดทำความสะอาด 

 แก้ไขให้เรียบร้อยก่อน เพื่อให้ได้คุณภาพภาพในการอัดที่ดีที่สุด

 
 

 

   

   จัดเตรียมเครื่องมือ อุปกรณ์ และ น้ำยาอัดภาพ  ให้เหมาะสม

  เรียบร้อยแล้ว  ถาดน้ำยาต่างๆ  ในสภาพพร้อมใช้งานจริง 

    ทดลองใส่ฟิล์ม  เปิดเครื่องฉายแสง ปรับขนาด ปรับโฟกัส

  ตามขนาดภาพที่ต้องการอัดบนกระดาษ

 


 

  -น้ำยาที่ผสมเก็บไว้ ต้องติดฉลากให้เขียนชื่อน้ำยาโดยทันที

   เพราะน้ำยามีหลายตัว ป้องการการลืม

   และเขียนวันที่ผสมน้ำยา เพราะน้ำยาแต่ละตัวจะมีระยะ

    เวลาเสื่อมสภาพหมดอายุโดยต้องอ่านรายละเอียดจากคู่มือ

   หรือฉลากของน้ำยา แต่ละชนิดจัดเตรียมน้ำยา

   ผสมน้ำยา ตามอัตราส่วนของสูตรฉลาก ที่ใช้งาน

 

 

  

  คุณสมบัติห้อง ต้องมืดสนิท และไม่มีแสงลอดจากข้างนอก

   มีม่าน  หรือ ปิดแสงที่จะเล็ดลอดมาจากภายนอกให้หมด

   ในห้องมืด จะติดหลอดไฟฟ้าเซฟไลท์ สีแดง ที่ขนาดส่องสว่าง

   พอเหมาะเท่านั้น ในการทำงาน เพราะแสงจะทำให้

  กระดาษอัดขยายภาพเสียหาย ด้วยคุณสมบัติของกระดาษ

  อัดภาพขาวดำ จะไวแสง ต้องเก็บไว้ในที่มืดตลอดเวลา

  จนกว่าจะใช้งาน โดยฉายภาพลงไปบนกระดาษ

   ส่วนที่แสงกระทบกระดาษ จะปรากฏเป็นสีดำมืดเมื่อแช่น้ำยา  

  สร้างภาพ

    

 

 

  เลือกรูปที่จะอัดภาพ โดยให้ฟิล์มส่องผ่านแสงสว่าง หรือ

 กล่องbox light  และ อาจจะใช่แว่นขยายเพื่อส่องดู

  รายละเอียดของภาพ ถ้ามีฝุ่นผง ก็เป่าฝุ่นด้วยลูกยาง

  ทำความสะอาด

 

 

 ถอดเม้าท์ใส่ฟิล์มของเครื่องหัวอัด

 เพื่อเตรียมบรรจุฟิล์ม  แต่ละยี่ห้อ ก็อาจจะมีรูปร่างต่างกันบ้าง

 

 

 

  ถอดเม้าท์ใส่ฟิล์มออกมา จะเป็นช่องว่างตามขนาดของฟิล์ม

  ให้แสงจากหลอดไฟผ่านเนื้อฟิล์ม ลงไปฉายลงบนกระดาษ 

  ตรวจสอบทำความสะอาดฝุ่น และแผ่นกระจกสะอาด

 

 

 

 ใส่ฟิล์มที่ต้องการอัดภาพลงไป เลือกภาพที่ต้องการอัด

 

 

 

  จัดใส่ฟิล์มให้ตรงช่องและปรับขนาดขอบที่ใส่ฟิล์มให้พอดีกับ

   ภาพที่ต้องการ ไม่ให้ช่องกว้างเกินเพราะอาจจะเกิดแสงฟ็อกที่ภาพ

   (สำหรับหัวอัดบางยี่ห้อ จะปรับไม่ได้เป็นช่องขนาดคงที่

    ขนาดพอดี ตามขนาด ฟิล์ม 135  หรือ  ฟิล์ม 120  )

  

 

 

  บรรจุที่ใส่ฟิล์ม และ ฟิล์มที่เลือกภาพไว้แล้ว

  ใส่เข้าไปในเครื่อง

 

 

 ปรับรูรับแสงกว้างสุด ของเลนส์

  เช่น เลนส์บางตัวค่า  4.5   บางตัว   2.8

  ให้ได้ภาพที่ฉายลงมาสว่างที่สุด

  เพื่อให้ปรับโฟกัสของภาพให้คมชัดที่สุดได้ง่าย 

 

 

 

  เปิดสวิทช์ไฟเช็คดูภาพ ที่จะต้องการจะอัด

  

 

 

 

  ปรับความสูงต่ำของเครื่องอัดขยายภาพ 

  ให้ได้ขนาดภาพตามต้องการ

 

 

 

  ที่ทับขอบกระดาษ ( อีเซล)

  จัดขยับตั้งวางให้ตรงพอดีกับภาพที่ฉายลงมา

 

 

   ปรับรูรับแสงของเลนส์ให้กว้างที่สุดเพื่อให้ภาพสว่างที่สุดและ

   ปรับโฟกัสของภาพ ให้ภาพชัดที่สุด

   โดยใส่กระดาษทดลอง  ขนาดเท่ากระดาษที่จะใช้อัดภาพ

    ไปที่เอสเซลด้วย  เพราะขนาดความหนาของกระดาษ

    ก็อาจจะมีผลต่อโฟกัสภาพได้ (ถ้าใช้งานที่รูรับแสงกว้าง)

  

  
 

 

   เมื่อได้ภาพตามที่ต้องการแล้ว 

  หลังจากนั้นจึงปรับรูรับแสง ให้ตามความเหมาะสม

  ตามเนื้อฟิล์ม จะมีความสัมพันธ์กับ เวลาฉายแสง

  ชนิดกระดาษ และ สูตรน้ำยา  ซึ่งมีผลสัมพันธ์กันทั้งหมด

  ไม่มีสูตรตายตัว ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ ทักษะ 

  ของผู้อัดภาพเอง  อาจจะมี อุปกรณ์วัดความเข้มของแสง

  หรือ  ทำเทสสต็อป (การทดสอบค่าฉายแสง  ในเวลาต่างๆกัน 

  เพื่อหาค่าเวลาที่พอดี)

 

 

  ปรับขนาดที่ทับกระดาษให้พอดีกับที่ต้องการ

 

 

 

  หยิบกระดาษไวแสงจากซองครั้งละ 1 ใบ  และปิดซอง

  เพื่อไม่ให้ใบอื่นฟ็อกแสงใส่กระดาษ ให้ตรงได้ฉากกับ

  เอสเซล(ที่ทับกระดาษ) จัดวางให้ถูกด้าน เพราะกระดาษจะมี

  สองด้าน ด้านหน้าที่เป็นส่วนไวแสง ใช้ฉายแสงจะมีลักษณะมันลื่น

  วางบนเอสเซล ให้ตรงตั้งฉาก และ ทับขอบกระดาษต้องทำด้วย

   ความระมัดระวังไม่ให้กระดาษเอียง หรือ เอสเซลขยับ

   เพราะจะทำให้ภาพที่ตั้งไว้แล้ว เอียง  หรือ ไหว

   อาจจะใช้ฟิลเตอร์สีแดงของเครื่องอัดกรองแสง

    เพื่อเปิดไฟดูภาพก่อนอีกครั้ง

 

 

    ตั้งเวลา ฉายแสง ให้เหมาะสม กับ ความสว่างของภาพ

    สังเกตความเข้มสว่างของภาพที่ฉายลงมาและจำค่าเวลาไว้

     เพื่อแก้ไขปรับเพิ่มลดในครั้งต่อไป

     ภาพที่ฉายแสงมากเกินไปจะมืดดำเกินไป

     ภาพที่ฉายแสงน้อยเกินไปจะขาวเกินไป 

     เวลาที่ฉายลงไปแต่ละวินาทีมีผลต่อภาพ

 

 

   ในห้องมืด ต้องใช้การสัมผัสหยิบจับอุปกรณ์ด้วยความระมัดระวัง   

   เพื่อไม่ให้ทำงานผิดพลาด จัดที่นั่ง และพยายามปรับจัดวางอุปกรณ์

   ที่อยู่คงที่ไว้ให้ตำแหน่งเหมาะสมให้ถนัด ส่วนอุปกรณ์

   ที่ต้องเคลื่อนไหว   สร้างจังหวะการทำงาน  เป็นขั้นตอน คุ้นเคย 

    ก็จะทำงานได้อย่างคล่อง และมีความสุข

 

 

 
  ในการอัดภาพ  บางภาพอาจจะใช้เทคนิคช่วย

  ในการเพิ่มลด แสง เวลาในการฉายแสง

  พื้นที่เฉพาะจุดหรือบางส่วนให้กับภาพ

  เทคนิคที่ใช้มากคือ  การเพิ่มแสง (burning) และ  

  การลดแสง (dogging) ทำให้ภาพแต่ละภาพ ทั้งที่ภาพเดียวกัน

   มีรายละเอียดความเข้มอ่อนไล่แสงเงาของภาพต่างกัน

   ซึ่งภาพบางภาพที่ทำเทคนิคนี้ ก็อาจจะ ไม่ได้สามารถที่จะทำให้  

   ทุกรายละเอียดได้ เหมือนกันอีก จึงเป็นเอกลักษณ์เฉพาะภาพ

 
 

 

  ช่วงเวลาที่ฉายแสงลงมาบนกระดาษ

  ระวังไม่ให้เอสเซล หรือกระดาษ ขยับ จะทำให้รูปภาพไหว

  นอกจากจะสร้างสรรค์เทคนิค เอฟเฟคให้กับภาพ

   

 

 

  นำภาพที่ฉายแสงแล้วแช่น้ำยา

   -สร้างภาพ

  -น้ำยาหยุดภาพ

  -น้ำยาคงสภาพ 

  และ น้ำสะอาดไหลรินเพื่อชำระน้ำยา ตามระยะเวลากำหนด

 

 

  ใส่ถาดน้ำสะอาดพักไว้ก่อนจะนำไป ให้ผ่าน

  ก็อกน้ำไหลรินเพื่อชำระน้ำยาต่างๆ

 

 

 

 ผ่านน้ำไหลรินช้าๆ เพื่อชำระน้ำยาที่ติดบนกระดาษ
 

 

 เอาภาพมาตากให้แห้ง ในที่มีฝุ่นน้อย และ

 อย่าตากวางภาพซ้อนทับกัน

 

 

  เมื่อล้างชำระน้ำยาบนกระดาษน้ำด้วยไหลรินช้าๆ

   ตามคู่มือกำหนดเวลา ชนิดของกระดาษ



 
 

  ก็นำไปผึ่งตากให้แห้งสนิท ในที่สะอาดเพื่อไม่ให้ฝุ่นติด

  ที่ภาพหรือ  ถ้ามีเครื่องความร้อนขัดมันกระดาษ

  ก็นำกระดาษไปเข้าเครื่องได้เลย

 

 

  ตัดเม้าท์กระดาษใส่ภาพลงไป
 

 

   ภาพใส่เม้าท์และกรอบ

 *สังเกตุว่า รูปภาพสีแดงนั้น เป็นขั้นตอนการทำงานในห้องมืด ซึ่งภายใต้การทำงานไฟฟ้าส่องสว่างสีแดง                                                           Photo  by   Webmaster
    ส่วนข้อมูลเนื้อหาต่างๆ จะปรับปรุงแก้ไขเพิ่มเติมเรื่อยๆ ตามโอกาส และ ยินดีรับฟังทุกข้อเสนอแนะครับ  

 

 

   

 

      สรุปการอัดขยายภาพ

      หลังจากได้ถ่ายภาพ และ ฟิล์มที่ล้างออกมาได้อย่างถูกต้องแล้ว 

      การอัดขยายภาพเป็นขั้นตอนที่ มีความละเอียดอ่อนในการทำงาน

      นอกจากเครื่องมือที่พร้อมใช้งาน  น้ำยาผสมถูกต้องตามอัตราส่วน

      ระยะเวลาฉายแสงภาพลงบนกระดาษเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องให้อย่างพอดี แต่ละวินาทีมีผลต่อภาพ

      ไม่ได้มีข้อกำหนดที่แน่นอน ขึ้นอยู่กับ ชนิดกระดาษ เนื้อฟิล์ม และ      คุณสมบัติน้ำยาสร้างภาพ 

      หรือ เทคนิคของผู้อัดภาพเอง ที่ต้องการเปิดรูรับแสงกว้างหรือแคบ

      ต้องใช้ประสบการณ์ และ ประเมินเบื้องต้นได้จากการดูภาพจาก

      เนื้อฟิล์มเนกกาเทีฟ (สีจะตรงข้ามความเป็นจริง )
 

      เพื่อกำหนดเวลาในการฉายแสงได้ ใช้จินตนาการเพื่อให้ภาพอย่างที่ต้องการ

       หรือขยายเวลาฉายแสงเพื่อ การใช้เทคนิคต่างๆ เช่น   burning เพิ่มแสงเฉพาะบางพื้นที่   

       เพื่อให้ภาพส่วนนั้นเข้มขึ้น หรือ   dogging การลดแสงที่ฉายลงบางส่วนของภาพเพื่อให้ส่วนนั้น

      ขาวหรือดูสว่างขึ้น นอกจากนั้น    การแช่กระดาษผ่านน้ำยาต่างๆตามระยะเวลากำหนด 

     เพื่อให้ภาพคงทนเก็บได้นาน

         

 

   กระบวนการผลิตภาพถ่ายขาวดำจากฟิล์ม

    1 การถ่ายภาพ  

    2 การล้างฟิล์ม    

     3 การอัดภาพขาว-ดำ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

www.classic.in.th
webmaster@classic.in.th